တင့်ထူး(ဇေယျဝတီ)ဟန်ချက်ပျက်သွားသော ပစ်မှတ်ဆောင်းဦးပေါက်အချိန်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်နှင့် လယ်လုပ်သူတောင်သူတို့ အလုပ်များခဲ့ကြတော့သည်။ စပါးများကလည်း မကြာမတင်မီအချိန်၌ ရင့်မှည့်လာကြပေတော့မည်။ ရင့်မှည့်လာကြပြီဆိုလျှင် အချိန်မီ ရိတ်သိမ်းပေးကြရမည်။ နောက်ကျနေပါက နေကျွမ်းကာ စပါးရိတ်သည်နှင့် စပါးစေ့များ ကြွေကျကုန်တော့သည်။ ထိုအခါ တစ်မိုးတွင်းလုံး ပင်ပန်းတကြီး ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးခဲ့ရသော လယ်မြေများမှ စပါးအထွက်မှာ ဖိတ်တစ်ဝက် စဉ်တစ်ဝက်ဖြစ်ကာ စပါးထွက် …
မြေလတ်မင်းလွင်ငါးခြောက်သည့် တစ္ဆေဆောင်းနံနက်ဝယ် လင်းလက်ရန် အားယူနေသော နေမင်းကြီးသည် မြူနှင်းတို့အကြားဝယ် ဖြူ ဖတ်ဖြူရော် နိုင်လွန်းလှ၏။ ရေကြက်၊ ရေစစ္စလီတို့၏ တကျည်ကျည် တကျာကျာ ကျူးသီနေကြသည့် ထံတျာတို့မှာ နံနက်ခင်း၏ အလှကျက်သရေကို လက်ဝေစေခဲ့သည်။ငှက်ကျေးသာရကာတို့သည် တစ်နေ့တာဝမ်းစာအတွက် ထက်မြက်သော အားအင်ဖြင့် ခရီးနှင်နေကြ၏။မဲညိုရောင်လွှမ်းနေသည့် လတာပြင်ထက်ဝယ် အလုအယက် သွားလာလှုပ်ရှားနေကြသော …
မောင်မြေမွန်(ချောင်းဦး)ကျင်လည်ရာ ကျင်လည်ကြောင်းလေပြေလေညင်းကလေးများက တသုန်သုန် တိုက်ခတ်နေသည်။ ဤလေမျိုးကို မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းအခေါ်အဝေါ်နှင့်ဆိုလျှင် “ရေဥတုလေ” ဟုဆိုရပါမည်။မှန်သည်..။ဤလေမျိုး တိုက်ခတ်လျှင် ရေတိုးတက်သည်။ ချောင်းငယ်၊ မြောင်းငယ်များမှာ ရေပြည့်တော့သည်။ ရေလျှံသောအခါ၌မူ လယ်ယာခင်းများ ရေတဝကြီး သောက်ရသည်။ ထိုအခါ သီးနှံများမှာလည်း လေနှင့်မှုတ်လိုက်သလို ထိုးတက်လာတတ်သည်။ထို့ကြောင့် တောင်သူများက “ရေဥတုလေ”” ကို နှစ်သက်ကြသည်။တောင်သူများသာမက …
နေခြည်(ကြီးနီ)အရိုးချည်းပါသည့် ယုန်“သာပု…မြန်မြန်လာ၊ ခွေး တွေရော ခေါ်ခဲ့”မယာတင် ပျာယီးပျာယာနှင့် အလောတကြီးဖြစ်နေ၍ သာပု အံ့သြသွားသည်။ အဘယ်အကြောင်းများ ရှိပါအံ့နည်း။ခွေးတွေကို ခေါ်ခဲ့ဆိုသဖြင့် ထူးခြားမှု ရှိလေပြီ။“နီမ … နီမ … လာ … လာ၊ တိုင်းကြီး … တိုင်းကြီး … လာဟေ့”သခင်နှင့်အတူ …
ရွှေဘိုစောလွင်မေတ္တာကမ္ဘာ ခြားပေမယ့်(၁)သာထူး ဆင်ကျောင်းစခန်းမှ ပြန်လာတော့ နေစွယ်ကျိုးစ ပြုနေပြီ။ တပေါင်းလ နေလုံးသည် တရွေ့ရွေ့ယိမ်းငဲ့နေ၏။ တပေါင်းနေရှိန်ကြောင့် အပြင်တွင် ချစ်ချစ်တောက် ပူပြင်းနေသော်လည်း တောအုပ်မြိုင်တကြောတွင်မူ သစ်ရိပ်စမ်းရိပ်တို့ကြောင့် အေးမြနေ၏။ပန်းပေါင်းစုံ ဖူပွင့်သော တပေါင်းလဖြစ်၍ တောပန်းရနံ့များကလည်း ပတ်ဝန်းကျင်တခုလုံး သင်းမြကြိုင်လှိုင်နေသည်။ အထူးသဖြင့် အင်ကြင်ပန်းရနံ့တွေက လေထဲတွင် ထူးကဲစွာ …
ဖိုးကျော့ (ကြောင်သူခိုး)လယ်သိမ်းပြီးစ ပြာသို၊ တပို့တွဲလမှာ ကျွန်တော်တို့မိသားစု ကြံတဲ ဝင်ကြရသည်။ ကြံတဲတွင် တစ်လ၊ နှစ်လ နေကြရမည်ဖြစ်သဖြင့် စားအိုး၊ စားခွက်နှင့် ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန်၊ ငါးပိ၊ ငါးခြောက် များကိုပါ တစ်ပတ်၊ နှစ်ပတ်စာ ကြံတဲသို့ ယူလာရသည်။ …
ဖိုးကျော့မိခင်စိတ်သူ့နောက်တွင် ရေလုံးရေသီးကလေးများ ပလုံစီ၍ လိုက်ပါလာကြ၏။ နေရောင်ကြောင့် ရေလုံးရေသီးကလေးများသည် ပုလဲလုံးများသဖွယ် လှပနေကြသည်။သူသည် သန္တာကျောက်တန်းအောက်သို့ ဆင်းလာ၏။ အဖြူ၊ အပြာ၊ ခရမ်း ရောင်စုံပြွမ်းသော ပုလဲလုံးများကား သူ့နောက်၌ ပါလာကြဆဲ။ရေပြင်ကို ထိုးဖောက်နိုင်သော နေ၏စွမ်းအားသည် သူ့နောက်တွင် ကျန်ခဲ့လေပြီ။ စိမ်းမှိုင်းညိုပြာသော အဏ္ဏဝါသစ်တောကို ရေနက်ထဲတွင် လှမ်းမြင်ရသည်။သူသည် …
ကျွန်းစဉ်မြေစောခတ်တံငါအသည်း မာရဲသည်ချမ်းမြအောင်တို့အမေ ဒေါ်ခင်ချမ်းမြသည် မိသားစုကို မျက်ကွယ်ပြုသွားသည်မှာ ဆယ်နှစ်တင်းတင်း ပြည့်ခဲ့ပြီပေါ့။ဒေါ်ခင်ချမ်းမြမှာ အားကိုးလှပါသည်ဆိုသော ငယ်ချစ်လင် ဦးဖိုးစံအောင်ကိုလည်း မှီတွယ်မနေနိုင်ခဲ့။ သိပ်ချစ်လှချည်ရဲ့ဆိုတဲ့ သားသမီးတွေကိုလည်း ခေါ်မသွားနိုင်ခဲ့။ လောဘဇောကပ် သမုဒယဇာတ်ကို တစ်ခန်းရပ်ပြီး သံသရာခရီးသို့ ဆက်လျှောက်သွား ခဲ့လေရဲ့။ချမ်းမြအောင် အရွယ်ရောက်ချိန်မှစပြီး အဖေ့ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ ကူညီခဲ့သည်။ရေကြီးရေထရက်များဆိုလျှင် ပသျှူးပိုက် (ကကူရံပိုက်) …
ကျားဆိုးနံနက်လေးနာရီခန့် ဖြစ်သည်။နန်းမောတောင်တန်းကြီးသည် နှင်းပင်လယ်အောက်တွင် အိပ်မောကျလျက် ရှိသေး၏။ယင်းအချိန်မှာပင် ဝါးရုံပင်ကြီးများနှင့် သစ်ပင်ကြီးငယ်များ မိုး နေသည့် အိမ်ခြေနှစ်ဆယ်ခန့်ရှိသော ရွာစည်းရိုးနားသို့ နှင်းတောထဲမှ တချွတ်ချွတ် နင်းလျှောက်လာသော သတ္တဝါကြီးတစ်ကောင် တရွေ့ရွေ့ကပ်လာသည်။ခြံစည်းရိုးသည် လက်ခုပ်တစ်ဖောင်ကျော်ကျော် မြင့်သည်။သတ္တဝါကြီးသည် ခြံစည်းရိုးကို စူးစမ်းကာ လက် ဖြင့် ကုတ်ခြစ်လိုက်သည်။“ဂျစ် – ဂျစ် …
ခြင်ကျား (မအူပင်)မိုးရေ တက်ရေ တဖွေးဖွေးမောင်ခြုံတို့ ကွင်းပျော်များ မှီတင်းနေထိုင်သောအရပ်မှာ ရေနက်ကွင်း။ရေနက်ကွင်းကို တချို့က “စားကျက်ကွင်း” ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသည်။ ခိုင်းကျွဲ၊ ခိုင်းနွား ရှိသော လယ်သမားများက ကျွဲစာ၊ နွားစာ လိုလျှင် စားကျက်ကွင်းကို လာ၍ မြက်ရိတ်ကြရသည်။ရေနက်ကွင်းသည် အင်းဂရန်တွင်ရှိသော အဝန်းအဝိုင်းလည်း ဖြစ်၏။ မိုးရာသီတွင် …
by